FATİH VURAL
Albümü ‘ha çıktı, ha çıkacak’ derken, nihayet ‘Sensin O’ albümüyle çıkageldi Ayben. Zamanın acısını çıkarırcasına 19 şarkıya yer verdiği albümü, yalnızca bir vokal yeteneği koymuyor ortaya. Yetenekli bir şarkı sözü yazarı da var karşımızda.
Kimi zaman öfkesine yeniliyor: “Aynen benim, o her yerde korkulan Ayben” diyor... Kimi zamansa, hastalığı boyunca gözü kulağı olduğu annesini kaybetmenin acısını taşıyan, hızlı büyümek zorunda kalan “22 yaşım yok.” diyen, bir genç kız. O, ağabeyi Ceza’dan farklı bir yerde; ama ona en yakın yoldan yürüyor. Ağabeyinden biraz daha şanslı... Zira, babası onun albüm yaptığını, Ceza’da olduğu gibi televizyondan öğrenmedi. Şaşkınlık, desteğe dönüşmüş durumda... Rap Rap’ini okuduğu Cem Karaca’ya ve annesine bu albümü dinlettirmeyi çok isteyen bir kız var karşımızda...
Güçlü olmayı, kaybettiğim annemden öğrendim
Sensin O, uzun bir bekleyişin albümü. İlk albümünün çıkacağı neredeyse iki yıldır konuşulurken, neden bu kadar uzun zaman aldı?
Albümün çalışma süreci en fazla 1 sene sürdü. Ondan önce albüme birkaç kez başladım; ama albüm çalışmaları sırasında anlaşmazlıklar oldu. Gerek anlaştığımız firmayla, gerekse de çalıştığımız stüdyoyla... Menfaatlerimiz farklıydı, bunu anladık. Geçen sene sonbaharda albüm çalışmalarına bir kez daha başladık ve yeni prodüksiyon şirketiyle bu kez sonlandırmayı başardık.
Albüme 19 şarkının girmesi, bu birikimin mi yansıması? Tabii, haliyle... O kadar süre hep yazdım. Eskiden albüme koymak istediğim parçalar vardı. Benim gönlümde iki CD yapmak vardı; ama bununla yetindik.
19 şarkı bir albüm için risk değil mi?
Ben zorladım 19 şarkı olması için. Bu benim ilk albümümdü ve çalışmak istediğim isimler vardı. Biraz da beklettim insanları... Onlara daha fazla şey sunmak istedim. Bana kalsa 20’nin üstünde olurdu parça sayısı. Eleyince 19 tane kaldı. Kafamda az çok albüm konsepti olduğu için konserlerde seslendirdiğim parçalara ağırlık verdim. Çok başka yerde duracak şarkılar da vardı. Onları ikinci albüme saklayalım istedik.
80’lerin soundunu kullanmak, senin tercihin miydi?
Bu albümde prodüktör olarak Demir Kerem Akay’la çalıştık. Fairouz Derin Bulut grubunun gitaristi... Bu grubu dinlediğimden beri hem yaptığım iş, hem de müziğe bakış açım değişti. Kendi başıma çalıştığım zaman rap müziğin, elektronik altyapılar üstüne kurgulandığını sanıyordum birçokları gibi. Oysaki, yurtdışındaki örneklerde canlı enstrümanlar sıklıkla kullanılıyor. Public Enemy canlı enstrümanlarla sahneye çıkıyor örneğin... Ben bunu bu albüme taşımak istedim. Demir Kerem Akay bunu hayata döktü. Hangi enstrüman aklımdan geçtiyse, albüme girdi. En çok eleştiri de bu yöndeydi: “Rap müzik değil.” Elektronik ve bilgisayarla yapılan altyapılar düşüncesini yıkmak istedim bir anlamda.
Ceza’nın kardeşi olmana rağmen, aranızda ciddi bir müzikal ayrışım var. Ağabeyinin gölgesinde kalmana yönelik eleştirilere verilecek en iyi cevap, soundunun farklılığı olmalı. Ne dersin?
Evet, o eleştiri hep yapılacak. Genetik bir benzerlik var. Ne kadar benzemek istemesem de o tavır benzerliği var. Sonuçta kan bağımız var. Taklit eden rap’çiler var; ben taklit etmemek için elimden geleni yapıyorum. Diğer benzerliklere ben engel olamıyorum. Ama müzikal anlamda, o farklılığa gerçekten özen gösterdim. Evet, hayranlık duyduğum ve dünyada bu işi en iyi yaptığına inandığım insan, Ceza. Ama bir yerden sonra insanların gözünde ‘küçük Ceza’ olmak riskli. Ağabeyim için de çok zor bir durum bu. Yaptığım her hata, ona mal edilebilirdi. Atacağım her adımı, onu düşünerek atmalıyım hayatım boyunca. Zor da olsa yarı bir yerde durmayı başardık sanırım.
Rap müziği ağabeyinle aynı dönemde mi keşfettiniz?
Ceza ile aramızda 5 yaş fark var. Ben bu müziğe gönül vermeye başladığımda, evin içinde az çok keşfedilmiş bir şeydi. Rap’le büyüdüm. Ağabeyim rap dinliyordu. Babam da rock dinleyicisiydi. “Çocuklar bu müzik değil.” diyerek, ağabeyime Jimi Hendrix dinlettiğini hatırlıyorum. Her küçük kardeş, ağabeyine ve ablasına özenir. Ben de özendim.
Rap, bir cemaat, topluluk müziği... Bayan olduğun için yer aldığın topluluklarda ‘Geride dur’ telkinleriyle karşılaştın mı?
Yoo, hayır. Ağabeyim belki böyle hissetmiştir; ama bana hiç yansıtmadı. Kendisi çok zorluk çektiği için, “Senin yıpranmanı istemiyorum. Önüne çıkacak engelleri kaldırabilecek misin?” uyarısı olmuştu bana. Bu albüm, prodüksiyonda ismi görünmemesine rağmen uzaktan hep Ceza’nın gözetimi altındaydı.
Neden çok karıştırmadınız?
Kendisi öyle tercih etti. “Kendi başına bir yap bakalım.” dedi. Hiçbir zaman baskı uygulamaz. Cümlesine ‘Bence...’ diye başlar ve zorlamaz bir şeyler için...
Türkiye’de rap müzik yapmanın, hele de ilklerden olmanın zorluklarını aile içinden biliyorsun. Bayan vokal olarak, bu zorlukları kendine uyarlıyor musun?
Ceza’dan örnek vermek gerekirse, ilk olduğu ve gerçekten de iyi olduğu için çok defa engellendiği ve bizim camiamız tarafından dışlandığı zamanlar oldu. Birisi, rap müzik ya da hiphop’a ağzına geleni söyledi. İnsanlar, Ceza’ya “Neden cevap vermiyorsun?” diye yüklendi. Cevap verince de, herkes geri çekildi, sırtını döndü. Her zaman sözcü oldu. Tabii zor, her şey ona mal edildi. Sonuçta günah keçisi haline geldi.
Rap camiası, çekilmezliğin ve kıskançlığın fazla olduğu bir topluluk mudur?
Egoizm fazlasıyla var. Bazı durumlarda ne istediğini bilmeyen bir camia... Herkes bir gün Türkçe rap dinleyecek diyorduk. Şimdi bundan şikâyet eder haldeler. Sonuçta ağabeyimin kendi cebinden para verip 5-10 kişiye konser verdiğini biliyorum. Konser vermek için bir mekana para verip girdiğini hatırlıyorum. Aradan çok zaman geçti. Ben kendi adıma o yolda yürümeyi bilenlerdenim. Hayatımda ilk kez onunla yurtdışına gittiğinde yabancı dinleyicilerinin, onun şarkılarını ezbere söylemeleri gurur vericiydi. Bunlar göz ardı edilmemeli. Bir insanın müziğini sevmeyebilirsin; ama tanımadığın bir insan için ‘sevmiyorum’ yorumu yapma lüksün olamaz. Eskiden tiyatrocuları, reklamlarda oynuyor diye eleştirirdim; ama şimdi onları anlayabiliyorum. Ben hâlâ babamla yaşıyorum ve ağabeyimin maddi desteği var bize. Bir yandan bu zorluklara rağmen, bundan 20 yıl sonra bu müziğin tarihi yazıldığında siz de konu olacaksınız. Allah ömür verir de görürsek, “Vay be...” diyerek hatırlayacağım bugünleri.
Albümde neredeyse bütün sözler sana ait... Bu anlamda kendi kulvarını ne zaman açmaya başladın?
99 yılında ilk kez bandrollü bir albümde kendi şarkımla yer aldım. Ondan sonra daha hevesle ve fazla yazmaya başladım. Arada çok zor zamanlar geçirdim. Annem rahatsızlandı. Hiç dışarı çıkamıyordum; ama o dönemlerde de yazıyordum. Sürekli annemle birlikteydim ve hastane-ev arasında mekik dokuyordum. Hiçbir zaman yazmayı bırakmadım. Ben konuşarak kendini anlatabilenlerden değilim. Müzik benim için büyük bir araç oldu.
Anneni ne zaman kaybettin?
2004’te. Annem kanser hastasıydı. 98 yılının sonunda hastalık belirtileri başladı, ameliyat oldu. Sonra rahatsızlığı yeniden nüksetti. Zor dönemler...
Ceza’nın müziğe yeni atıldığı, senin henüz 15 yaşında olduğun bir süreç...
Zordu. Ama buna kendimi hazırlamak için pek vaktim olmadı. Bir anda bunun içindeydim. Arkadaşlarımın ergenlik döneminde annesiyle arkadaş olduğu ya da çatıştığı dönemde ben annemle hastanedeydim.
Sözlerinin bilgeliği, hayatın seni daha erken olgunlaştırmasıyla da alakalı mı?
Zannediyorum... Kolay şeyler değildi. Doktorların, yüzüme karşı “Annen ölecek.” demesi, kolay kaldırılacak bir şey değildi benim için. ‘Hastanın refakatçisi kimdi?’ diyordu doktorlar ve çocuk olmasına şaşırıyorlardı. Bunu seve seve yaptığım için hiç ağır gelmedi. Annemin benden başka güvenecek kimsesi de yoktu. Annem son anına kadar ayaktaydı. Ondan öyle gördüğüm için güçlü olmayı öğrendim belki. Ne olursa olsun, ayakta durmanız gerekiyor.
Birçok sanatçıya ‘feat’ (vokal) yaptın. Bu kadar çok talep edilen bir rap’çi olarak, onların senin müziğini ve seni yeterince anlayabildiğini düşünüyor musun?
Benim müziklerimi anladıklarını düşündüğüm için tekliflerini kabul ettim. Popüler olduğum için kullanıldığımı hissetmedim hiç. Nil Karaibrahimgil’de de, Aylin Aslım’da da eleştiriler aldım... Popçulara düşmanlık tuhaf bir biçimde var. Popüler kültüre esir olmayalım diyorlar; ama farklı açıdan bakıyorlar. Bizim yapmak istediğimiz şeyle, onların yaptığı ya da bizden istediği şey çok başka. Biz, bu müziği tanıtmaya ve doğru isimlerle yapmaya çalışıyoruz. Evet, Nil bir pop müzik sanatçısı. Ama lakayt ya da magazine mahkûm olmuş biri değil. Söyleyecek sözü olan bir insan. Yazdıkları, bizim yazdıklarımıza çok yakın. Onun da, Aylin’in de benim müziğimi anladığını gördüm
((Alıntıdır))
Konu: Türkçe Rapin Bilge Kızı; Ayben Röportaj 
Çarş. Haz. 18, 2008 2:28 pm
